Türkiye'de Enflasyon Oranları

Enflasyon oranları bir ülkenin mevcut ekonomik durumunu gösteren en önemli göstergelerden biri. Türkiye'de her ayın ilk günlerinde açıklanan enflasyon verisi genel fiyat düzeylerinde belli referans dönemlerine göre ne kadar artış yaşadığını gösterir. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından tüketim alışkanlıkları üzerine yapılan araştırmalar sonucu oluşturulan madde sepetindeki mal ve hizmetlerin fiyat seviyeleri her ay takip edilir. Bu mal ve hizmetler genel tüketim alışkanlıklıkları dikkate alınarak ayrıca ağırlıklandırılır. Fiyat seviyesi ve ağırlık bilgisi üzerinden oluşturulan Tüketici Fiyat Endeksi ise bu hesaplamalar için temel oluşturur. 

TÜİK’in Ağustos 2023 için açıkladığı enflasyon verilerine göre, Ağustos 2023'te bir önceki aya göre fiyat değişimi ortalama %9,09 olurken ve Ağustos 2022'ye göre fiyat düzeylerindeki değişim ise %58,94 seviyelesinde oldu. TÜİK'e göre 12 aylık ortalamara göreyse fiyat değişimi %56,28 olarak gerçekleşti.

TÜİK, yayınlamış olduğu TÜFE raporunda 12 farklı ana harcama grubuna göre de enflasyon oranlarını açıklıyor. 43 farklı kalemin yer aldığı bu 12 ana harcama grubunda fiyatları yıllık bazda en çok artış gösteren harcama grubu %89,31 ile "lokanta ve oteller" oldu. Bu grubu %77,55 ile "sağlık" ve %72,86 ile "gıda ve alkolsüz içecekler" takip ediyor.

Ana harcama gruplarına göre fiyatları en az artış gösteren sektörler; %3,11 oranında artan "eğitim" olurken fiyatların en çok arttığı grup %16,61 oranında artan "ulaştırma" oldu.

TÜİK, Tüketici Fiyat Endeksi'nde aylık olarak en yüksek artış gösteren temel başlıklar ve değişim oranını yayımlıyor. Ağustos 2023'te yayımlanan verilere göre en yüksek artış gösteren madde %74,67 oranında artan "şans oyunları" oldu. Bu maddeyi %53,35 ile "taksi ile şehiriçi yolcu taşımacılığı", ve %42,44 ile "karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı," takip etti. 

Aylık olarak fiyatı en az artış gösteren seçilmiş madde %4,59 ile "kahve" olurken onu %2,86 ile "kümes hayvanları eti" takip etti. %2,12 ile "mücevheratlar, saat ve kol saatleri" üçüncü sırada yer aldı. Seçilmiş maddeler arasında en fazla düşüş gösteren iki madde ise %0,51 ile "kuzu eti" ve %-2,72 ile "patates ve bazı yumru bitkiler" oldu.

Nisan ayında enflasyona etki eden 379 maddenin 373'ünün yıllık olarak fiyatları arttı. Bu maddelerden 192'sinin ise fiyat düzeylerindeki artışı %69,9 oranından daha fazla oldu.

Bir önceki yılın nisan ayına göre en yüksek fiyat artışı gösteren gıda ürünleri incelendiğinde, listenin ilk sırasında %343,1'lik fiyat artışıyla patates geliyor. Listenin ikinci sırasında ise %267,1 ile patlıcan bulunuyor. Bunların dışında bir önceki yıla göre en çok fiyat artışı gösteren diğer gıda ürünleri kıvırcık, kuru soğan ve dereotu. Bunlara ek olarak fiyatı bir önceki yılın aynı ayına göre en az artan gıda ürünü ise yüzde 2,5 ile sarımsak.