Türkiye’de giderek artan siyasi tansiyonun yanı sıra, ekonomide de bir süredir kendini iyiden iyiye gösteren küçülmeler akıllara “acaba bundan sonra ne olacak?” sorusunu getiriyor. Ağustos ayında incelediğimiz bir analizde, Ağustos 2014-Ağutos 2015 arasında doların Türk lirası karşısında %36 değer kazandığını belirtmiştik. Dövizin bu önlenemez yükselişinin olumsuz etkilerinin en çok hissedildiği alanların başındaysa dış ticaret geliyor.
İhracat Değerlerindeki Azalış Yüzde 10’un Altında mı Kalacak?
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi 1 Ekim 2015 tarihli açıklamasında 2015 sonunda ihracat miktarının 158 milyar doların altında kalmasını beklediklerini, ancak azalmanın bir önceki yıla göre %10’dan çok daha az olacağını ifade etmiştir.

Son 25 Yılda İhracat Değerleri Sadece 3 Kez Eksiye Düştü
TÜİK verilerine göre 2015’in ilk 8 ayında ihracat gelirlerinde aylık ortalama %8,4’lük bir azalma olmuştur. Yılın bitmesine 2 ay kadar biz zaman varken Bakan Zeybekçi’nin demecindeki doğruluk payını analiz edemeyiz, ancak geçmiş yıllarda ihracat gelirlerindeki yıllık değişim ne kadar olmuş bakabiliriz.

Görüldüğü gibi 1990-2014 arasında ihracat miktarlarındaki değişimin eksi değerlere düştüğü sadece 3 yıl olmuş. Şüphesiz ki bu yıllarda ihracat değerlerindeki azalmaya neden olan birden çok faktör bulunabilir. Ancak hafızamızı çok da yormadan, söz konusu yılların öne çıkan gelişmelerini dikkate aldığımızda (1999’da Marmara depremi ve 6 milyar dolarlık sıcak paranın ülkeden çıkışı, 2009’da küresel mali kriz, 2013’de Gezi eylemleriyle artan siyasi kutuplaşma ve dış politikada yalnızlaşma, vb.)  ulusal ve uluslararası alanda yaşanan ekonomik ve politik değişimler ile ihracat değerlerindeki düşüşler arasında bir bağ kurmak mümkün olabilir.
1 Kasım seçimleri yaklaşırken, siyasi partilerin asgari ücret artışlarından, emekliye ekstra aylığa kadar birbirleriyle yarışır ekonomik vaatlerini sıraladığı şu günlerde, ihracat değerlerinin 2015 sonunda %10’luk düşüşe ne kadar yaklaştığından ziyade, 2016’da nasıl bir hal alacağı ise daha önemli bir soru olarak belirsizliğini koruyor.
Kaynaklar
Haber Kaynağı
TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri